Trong số các vụ tai nạn giao thông do uống rượu bia lái xe, tỷ lệ người đi xe máy chiếm từ 40-50%, trong đó, tỷ lệ tai nạn do nam giới gây ra là 30-40%.

Thông tin trên được tiến sỹ Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Giao thông Vận tải Việt Đức (Trường Đại học Việt Đức) trích dẫn từ số liệu thống kê của cảnh sát giao thông trên toàn quốc và chia sẻ tại Hội thảo quốc gia “Công bố kết quả Nghiên cứu ảnh hưởng của việc lạm dụng đồ uống có cồn đến hành vi điều khiển ôtô, xe máy tại Việt Nam.”

Sự kiện do Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, hội An toàn giao thông Việt Nam, Hiệp hội Các doanh nghiệp Rượu châu Á-Thái Bình Dương (APIWSA) và Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD) phối hợp tổ chức vào sáng ngày 26/7.

Theo ông Tuấn, các vụ tai nạn giao thông do uống rượu bia lái xe có tỷ lệ người lái xe máy chiếm từ 40-50% số vụ, trong đó, tỷ lệ nam giới gây ra là 30 – 40%. Thời điểm xảy ra tai nạn liên quan đến uống rượu, bia thường vào buổi tối (18-24 giờ) và cao hơn vào các ngày cuối tuần.

Qua việc quan trắc hành vi tại các nhà hàng, quán nhậu, ông Tuấn cho rằng, tỷ lệ thực khách tự điều khiển phương tiện sau khi uống rượu bia chiếm 68% (xe máy 62%, ôtô 6%). Khoảng 40% người đi nhậu ra về trong tình trạng bị say.

Khảo sát, phân tích tâm lý hành vi các đối tượng bị tai nạn giao thông do uống rượu bia sau đó lái xe cho thấy có một số nhận thức sai lầm của các nạn nhân là: “Tôi nghĩ rằng lái xe máy sau khi uống rượu bia vẫn an toàn như mọi khi” và “Đi quãng đường ngắn nên tôi nghĩ là an toàn.”

“Gần 2/3 số nạn nhân vẫn tiếp tục tự điều kiển phương tiện ra về sau khi uống rượu bia say mặc dù họ có sự thay đổi nhận thức về các tác hại của hành vi này sau khi bị tai nạn. Do đó, cần áp dụng các giải pháp mạnh tay hơn nữa trong thực tế,” ông Tuấn đưa ra kiến nghị.

Theo số liệu thống kê của Cảnh sát giao thông trên toàn quốc, số vụ tai nạn giao thông liên quan tới nồng độ cồn 4%, tại Thành phố Hồ Chí Minh ở mức 5% và tỉnh Bình Dương là 12%. Tuy nhiên, số liệu này thấp hơn rất nhiều so với số liệu thống kê tai nạn giao thông do rượu bia nhập viện tại một số bệnh viện.

Nguyên nhân cơ bản của khác biệt trên được các đại biểu tham dự hội nghị đưa ra là do trong nhiều vụ tai nạn giao thông, tình trạng chấn thương của nạn nhân đã gây khó khăn lớn cho công tác xét nghiệm nồng độ cồn.

Qua nghiên cứu, các đại biểu đề xuất giải pháp, chính sách có tính đổi mới như áp dụng giảm chỉ số nồng độ cồn đối với người điều khiển ô tô, xe máy (sửa Nghị định 46 và Luật Giao thông đường bộ); tăng cường công tác Kiểm tra nồng độ cồn ngẫu nhiên; tăng mức phạt tiền và bổ sung các hình phạt mới (Luật xử lý vi phạm hành chính, lao động công ích); tăng cường cảnh báo từ người thân trong gia đình; chương trình giáo dục cho người tái vi phạm… để thay đổi nhận thức và hành vi.

Ngoài ra, các giải pháp về công nghệ và dịch vụ như tăng cường dịch vụ tài xế lái xe hộ, đưa người đã sử dụng bia rượu về nhà an toàn; khuyến khích sản xuất và tiêu thụ đồ uống có nồng độ cồn thấp hoặc không cồn; ứng dụng các phần mềm cảnh báo nồng độ cồn trên điện thoại thông minh; ứng dụng khóa liên động trên phương tiện ôtô, xe máy.

Ông Lê Huy Trí, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Nghiên cứu An toàn giao thông (Học viện Cảnh sát Nhân dân) cho rằng, thời gian tới, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của các nước áp dụng điểm an toàn giao thông đối với lái xe. Thậm chí, cần đặt ra mục tiêu số lần tối thiểu kiểm tra một giấy phép lái xe trong năm để tạo sự răn đe, giúp lái xe ý thức được họ sẽ bị kiểm tra bất cứ lúc nào và sẽ bị mất quyền lợi trong tham gia giao thông nếu điểm an toàn giao thông thấp.